Annibyniaeth yn Ewrop – Centre for Welsh Politics and Society

Mudiadau annibyniaeth yn Ewrop: sut y maent yn dadlau achos annibyniaeth?

Ledled Ewrop dros y degawd diwethaf, daeth mudiadau sydd o blaid annibyniaeth yn fwyfwy amlwg a datblygodd rhai yn her difrifol i gyfanrwydd tiriogaethol a chyfansoddiadol eu gwladwriaethau. Ond, mae dadansoddiadau’r byd academaidd a’r cyfryngau yn tueddu i ganolbwyntio ar rai achosion uchel eu proffil, ac ar y cyfan nid yw amcanion a strategaethau gwleidyddol mudiadau sydd o blaid annibyniaeth yn cael eu deall yn dda.

Cyflawnodd y prosiect IMAJINE hwn astudiaeth fanwl o fudiadau annibyniaeth mewn naw achos yn Ewrop – Bafaria, Catalwnia, Corsica, Galicia, Lombardi, Sardinia, yr Alban, Veneto a Chymru – dros dri degawd (1990 -2021). Ym mhob achos, roedd y mudiadau a astudiwyd yn cynnwys cymysgedd o bleidiau gwleidyddol o blaid annibyniaeth a sefydliadau cymdeithas sifil. Archwiliwyd pa hawliau tiriogaethol a wneir gan y mudiadau hyn, a sut maent yn eu cyfiawnhau.

Mae ein hymchwil yn amlygu:

• i ba raddau mae galwadau am annibyniaeth yn ysgubo trwy Ewrop;

• effaith dirywiad yn amodau cymdeithasol-economaidd ar y math o ddadleuon a wneir o blaid annibyniaeth;

• amlygrwydd cynyddol yr achos democrataidd o blaid annibyniaeth, yn seiliedig ar ‘hawl’ ddemocrataidd dinasyddion i ddewis sut y cânt eu llywodraethu.

Cysylltwch â ni os hoffech wybod mwy am yr ymchwil a’i ganfyddiadau allweddol, neu i drafod sut y gall ein gwaith fod o fudd i’ch sefydliad.

I gael mwy o wybodaeth cysylltwch â Dr Anwen Elias: awe@aber.ac.uk